Làm sai lệch các tài liệu đính kèm trong đấu thầu qua mạng

Công ty X trong quá trình tham gia đấu thầu qua mạng gặp tình huống như sau:

Trong E-HSMT của chủ đầu tư yêu cầu tại mục máy móc thiết bị thi công chủ yếu, Chủ đầu tư yêu cầu dụng cụ thi công chủ yếu cho danh mục Kìm ép đầu cốt số lượng là 01 bộ.

Nhà thầu chúng tôi dự thầu trong E-HSDT danh mục “Kìm ép cốt” là thuộc sở hữu nhà thầu, có scan hóa đơn photo về việc mua kìm éo cốt vào năm 2013 đế chứng minh số lượng đáp ứng là 05 bộ, đơn giá là 900.000 đồng/bộ. Tuy nhiên, khi rà sát lại Hồ sơ gốc, phát hiện hóa đơn gốc về việc mua kìm ép cốt trên lại vào năm 2015, số lượng thể hiện là 03 bộ, đơn giá là 1.500.000 đồng/ bộ, nguyên nhân sai sót là do khi photo hóa đơn để scan lên hệ thống, hóa đơn bị mờ, nhân viên tự sửa lại nội dung mà không đối chiếu bản gốc.

Công ty X xin hỏi đối với tình huống này nhà thầu có thể bị coi là hành vi gian lận trong đấu thầu không?

Mô tả

Đối với tình huống này, chuyên gia của chúng tôi trả lời như sau:

Luật đấu thầu (Điều 89 khoản 4 điểm a) quy định một trong số các hành vi bị cấm trong đấu thầu là hành vi gian lận; gian lận trong đấu thầu là trình bày sai một cách cố ý hoặc làm sai lệch thông tin, hồ sơ, tài liệu của một bên trong đấu thầu nhằm thu được lợi ích tài chính hoặc lợi ích khác hoặc nhằm trốn tránh bất kỳ một nghĩa vụ nào

Nghị định số 63/2014/NĐ-CP (Điều 15 khoản 1) quy định việc đánh giá hồ sơ dự thầu (HSDT) phải căn cứ vào tiêu chuẩn đánh giá HSDT và các yêu cầu khác trong hồ sơ mời thầu (HSMT), căn cứ vào HSDT đã nộp, các tài liệu giải thích, làm rõ HSDT của nhà thầu để đảm bảo lựa chọn được nhà thầu có đủ năng lực và kinh nghiệm, có giải pháp khả thi thực hiện gói thầu.

Đối với trường hợp nói trên, việc đánh giá E-HSDT phải tuân thủ theo quy định nêu trên và thuộc trách nhiệm của tổ chuyên gia, bên mời thầu. Trường họp nhà thầu xếp thứ nhất được mời vào thương thảo hợp đồng, trong quá trình đối chiếu tài liệu mà nhà thầu cung cấp, bên mời thầu, tổ chuyên gia nhận thấy các tài liệu này có dấu hiệu giả mạo, bên mời thầu có thể yêu cầu nhà thầu làm rõ hoặc tự tổ chức xác minh về việc này. Sau khi làm rõ E-HSDT và xác minh thông tin, bên mời thầu căn cứ vào tính chất, sự việc của nhà thầu để đưa ra kết luận nhà thầu có hành vi giả mạo tài liệu trong E-HSDT hay không.

Tính huống đấu thầu tương tự

Gian lận trong hồ sơ nhân sự đề xuất thừa so với yêu cầu của HSMT

Công ty X là đơn vị tư vấn đấu thầu có gặp tình huống như sau: Trong HSMT có yêu cầu về nhân sự chủ chốt cho gói thầu. Trong HSDT nhà thầu Y đã đề xuất các nhân sự đáp ứng yêu cầu của HSMT. Ngoài ra, nhà thầu này còn đưa thêm lý lịch chuyên gia và hợp đồng lao động của 02 nhân sự ngoài danh sách đề xuất. Tuy nhiên, qua xem xét hợp đồng lao động của 02 nhân sự đề xuất thêm, công ty X thấy có dấu hiệu của việc không trung thực về thời điểm ký hợp đồng lao động. Tổ chuyên gia đấu thầu của Công ty X trong quá trình đánh giá đã đề nghị Bên mời thầu yêu cầu làm rõ nội dung trên. Tuy nhiên hết thời hạn làm rõ, nhà thầu không trả lời cũng không gửi tài liệu làm rõ. Công ty X muốn hỏi HSDT của Nhà thầu Y có bị loại vì có dấu hiệu gian lận trong đấu thầu không?

Hành vi làm giả báo cáo tài chính có phải là hành vi gian lận trong đấu thầu?

Trong quá trình tham gia dự thầu gói thầu xây lắp có một nhà thầu làm giả báo cáo tài chính (Báo cáo tài chính trong hồ sơ dự thầu khác với báo cáo tài chính nộp tại cơ quan quản lý thuế. Giá trị tổng tài sản trong bảng cân đối kế toán của báo cáo tài chính trong hồ sơ dự thầu nhỏ hơn 20 tỷ đồng. Giá trị tổng tài sản trong bảng cân đối kế toán của báo cáo tài chính tại cơ quan thuế hơn 20 tỷ đồng). Trong quá trình lựa chọn nhà thầu thì nhà thầu làm giả báo cáo tài chính là nhà thầu được lựa chọn thực hiện thi công gói thầu nói trên. Vậy hành vi làm giả báo cáo tài chính của nhà thầu nêu trên có phải là hành vi gian lận trong đấu thầu dẫn đến làm sai lệch kết quả lựa chọn nhà thầu hay không? Nếu không phải hành vi gian lận trong đấu thầu thì nhà thầu nêu trên vi phạm vào điều gì?

Đề xuất nhân sự đang thực hiện ở gói thầu khác có thời gian trùng với thời gian thực hiện gói thầu tham dự thầu có được gọi là gian lận

Một ban quản lý dự án trong quá trình đánh giá HSDT cho gói thầu xây lắp có tình huống như sau: Theo quy định tại Biểu mẫu số 15 - HSMT: “Nhà thầu phải kê khai những nhân sự chù chốt có năng lực phù hợp đáp ứng các yêu cầu quy định tại điểm a Mục 2.2 Chương III - Tiêu chuẩn đánh giá HSDT và có thế sẵn sàng huy động cho gói thầu; không dược kê khai những nhân sự đã huy động cho gói thầu khác có thời gian làm việc trùng với thời gian thưc hiện gói thầu này. Trường hợp kê khai không trung thực thì nhà thầu sê bị đánh giá là gian lận”. Công ty A là nhà thầu tham gia đấu thầu gói thầu này. Trong HSDT Công ty A kê khai theo Biểu mẫu số 15 các nhân sự chủ chốt tham gia thực hiện gói thầu bao gồm Chỉ huy trưởng công trường và các vị trí Giám sát kỹ thuật.  Theo thông tin chúng tôi nắm được (Có tài liệu chứng minh) thì các nhân sự này đều đang được nhà thầu huy động tham gia cho 01 gói thầu khác có thời gian làm việc trùng với thời gian thực hiện gói thầu này (Do gói thầu khác này cũng thuộc cùng Tổng công ty chúng tôi làm Chủ đầu tư). Vậy, việc nhà thầu A kê khai nhân sự như vậy có phải là hành vi gian lận theo quy định nêu trên hay không?

Kiến nghị thế nào khi phát hiện nhà thầu khác khai khống doanh thu để đáp ứng yêu cầu HSMT

Công ty A đã có câu hỏi như sau: Công ty A đang tham dự một gói thầu X do một tổ chức tài chính quốc tế tài trợ và căn cứ theo thông tin trên các phương tiện thông tin đại chúng và tài liệu thu thập được là báo cáo tài chính của Công ty B (cùng tham dự gói thầu X nói trên) đã nộp cho Tổng Cục thuế Việt Nam, có đầy đủ chữ ký điện từ và mã vạch, xác định ràng: Doanh thu của công ty B trong những năm 2013 là 24.238.422.313 đồng; năm 2014 là 165.423.269.374 đồng và năm 2015 là 43.323.202.743 đồng. Trong khi dó căn cứ theo yêu cầu của Hồ sơ mời thầu thì doanh thu trung bình hàng năm trong 3 năm liền như trên cúa nhà thầu phải đạt ít nhất 6 triệu USD (tương đương 135 tỷ đồng). Như vậy có thể khẳng định nhà thầu B đã cung cấp báo cáo tài chính dự thầu không trung thực, khai khống doanh thu để qua mặt các bên chấm thầu nhằm vượt qua vòng đánh giá yêu cầu năng lực của HSMT dự án nêu trên. Mặc dù đã xét xong vòng hậu kiểm năng lực của nhà thầu để vào vòng mở giá dối với nhà thầu B. Chúng tôi kiến nghị các bên liên quan tiến hành xác minh nội dung trên nhằm đánh giá bổ xung để đảm bảo không có gian lận trong đấu thầu dự án quốc tế này.

Không cung cấp bản gốc hợp đồng tương tự để so sánh đối chiếu có được coi là gian lận trong đấu thầu

Bên mời thầu X đang đánh giá hồ sơ dự thầu cho gói thầu xây lắp áp dụng phương thức đấu thầu 01 giai đoạn 01 túi hồ sơ, có câu hỏi như sau: Căn cứ vào hướng dẫn tại Mục 17 Chương I Mẫu hồ sơ mời thầu xây lắp số 01 ban hành kèm theo Thông tư số 03/2015/TT-BKHĐT ngày 06/5/2015 của Bộ Kế hoạch và Đầu tư về việc nhà thầu phải chuẩn bị sẵn sàng các tài liệu gốc để phục vụ việc xác minh khi có yêu cầu của bên mời thầu, chúng tôi đã yêu cầu nhà thầu cung cấp các bản gốc hợp đồng, hóa đơn thanh toán các hợp đồng tương tự để xác minh. Tuy nhiên sau khi yêu cầu làm rõ 02 lần nhà thầu vẫn không cung cấp theo yêu cầu. Hỏi trong trường hợp này bên mời thầu có thể kết luận nhà thầu có gian lận trong kê khai hồ sơ dự thầu và loại hồ sơ dự thầu không?

Cố ý cung cấp thông tin sai lệch để trúng thầu thì xử lý thế nào?

Ông Võ Lê Thành Công (TPHCM) đề nghị hướng dẫn trường hợp như sau: Nhà thầu A tham dự thầu gói thầu thi công xây dựng A có nộp đơn dự thầu trong đơn dự thầu có cam kết không vi phạm quy định về bảo đảm cạnh tranh trong đấu thầu. Sau khi có quyết định phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu, nhà thầu A đã trúng thầu và ký hợp đồng. Trong quá trình thi công thì mới phát hiện nhà thầu A có cổ phần góp vốn trên 30% với nhà thầu thiết kế, vi phạm bảo đảm cạnh tranh trong đấu thầu (do trong đơn dự thầu nhà thầu đã cam kết không vi phạm bảo đảm cạnh tranh trong đấu thầu trong thời gian hiệu lực của hồ sơ dự thầu). Ông Công hỏi, trường hợp trên sẽ xử lý như thế nào?